Какым тууралуу билесизби?

Учурда талааларда какым гүлү гүлдөп, анын пайдалуу жагын түшүнгөндөр ар түрдүү ден- соолукка пайдалуу азыктарды жасап, терип, кургатып да алышты. Какым гүлүнүн ден-соолукка кандай пайдасы бар экенин изилдеп, төмөндө тизмектедик:

Какым-сүттүү ширеси бар көп жылдык өсүмдүк. Республикадагы дары чөптөрдүн катарын толуктайт. Ошондой эле медицинада дагы кеңири колдонулуп келет.

Чолпон айылындагы Корчубек Акназаров атындагы орто мектептин биология мугалими Жунушова Айна:

«Какымдын тамыры сөңгөктүү, бутактаган тамырчылары көп болот. Жалбырактарынын бардыгы тамыр моюнчасында чогулган. Жалбырактары ланцеттей, өтө көп, терең канаттай оюктуу. Гүл сабактары (алар бир нече ортосу көңдөй, бийиктиги 5-10 см). Топ гүлдүү, түсү саргыч келип, жалгыз себетчеден турат. Мөмөсү ийик сымал, узатасынан келген уругунун түсү бозомук күрөң, үстү учтуу томпок, ичке түктөрдөн турган үрпөкчөлөрү бар. Мөмөсү гүлдөгөндөн кийин учуучу уруктары менен менен шарга окшоп жумшак үлпүлдөк болуп калат. Шамал болгондо уруктары каалгып учуп кетет. Апрель-майда гүлдөйт, июнь-июлда мөмө берет. Какым бүт республика боюнча шалбааларда, токой-талааларда, бактарда, парктарда, жолдун бойлорунда жолугат жана ал сырье менен жергиликтүү дарыканалардын муктаждыгын толук камсыз кыла алат.»

Химиялык составы. Тамырында кыйла сандагы ачуу заттар (таракcацин), чайыр, инулин, кант, ошондой эле былжырлуу заттар, ашаткыч заттар, сапониндер, органикалык кислоталар, каротиноиддер, флавоноиддер, холин, стерин, никотин кислотасы бар. Жалбырагы С1 В2 витаминдерине бай.

Тамакка табитти ачуучу жана тамак сиңдирүүнү жакшыртуучу катары, өт сүрдүрүүчү дарылык касиети болгондуктан боор, өт ооруларында өттү тазалоочу катары, ич жумшартуучу катары колдонулат. Дарылык формасы-коюу экстракт, ашказан жана аппетит чөп кошундулары. Пилюль дарысын даярдоо дарыканалар практикасында пайдаланылат. Какымдан тамак-аштык үчүн, жалбырактары салат үчүн, тамырлары (куурулган) дарылык касиети бар суррогат кофе даярдоо үчүн колдонулат.

Демдөө ыкмасы: Какымдын майдаланган тамырынан же чөбүнөн бир чон кашык алып, 2 стакан кайнак сууда 1 саат демдеп, чыпкалап, жарым стакандан 3-4 маал тамактануудан 30 мүнөт мурун ичсе болот.

Перизат Таштанова