Лонгрид: “Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоору айылдын өнүгүшүнө кантип салым кошууда?

14 Октябрь 2021 жыл 15:27

Көрүүлөрдүн саны: 584

2017-жылдан тарта Кыргызстанда “Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоору жүзөгө ашып келет. Долбоор, Чүй облусунун Кемин, Жайыл жана Панфилов райондорунда багытталып, жалпысынан 37 ири долбоор жүзөгө ашкан. Алдыда алардын бешөөнө токтолобуз.

Айылдарды туруктуу өнүктүрүү by Kasiet Kubanychbbek kyzy on Exposure

Касиет Кубанычбек кызы

Айылдарды туруктуу өнүктүрүү

“Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоору жакырчылыкты жоюу жана коомчулуктун социалдык-экономикалык абалын жакшыртууга багытталган. 2017-жылы башталган долбоор бул жылдар аралыгында Панфилов районунда 10, Жайыл районунда 16, Кемин районунда 11 долбоор жүзөгө ашты.

“Алардын ичинде бала-бакчалар, суу каналдары жана үй-бүлөлүк дарыгерлер тобу, спорт залы курулган. Ошондой эле ар түрдүү социалдык объекттерде ремонттор жүргөн. Долбоор пилоттук аймактар катары Жайыл, Кемин жана Панфилов райондорун Ислам өнүктүрүү банкы тарабынан тандалып алынган. Ошол себептен, аталган 3 районго бюджети 11 млн. АКШ доллары болгон каражат келип, райондорго бөлүнгөн. Бул жерде айыл өкмөттөрдүн өздүк салымы дагы болду. Алар акчалай жана долбоордун сметалык документтерин жүзөгө ашырууда өздүк каражаттарын жумшады”.

Улан Кафар

“

Жаңы курулган жандандыруу бөлүмү

Жайыл районунун бириккен аймактык ооруканасынын жандандыруу бөлүмү ыңгайлуулугу жок, эскилиги жеткен 1956-жылдагы кошумча курулманын имаратында жайгашкан. 2018-жылы Жайыл райондук шаар куруу жана архитектура боюнча башкармалыгынын долбоордук тобу жандандыруу бөлүмүнүн имаратынын кошумча курулмасына долбоор иштеп чыккан. Бүгүнкү күндө оорукананын курулушу аяктап, бейтаптар кабыл алынууда.

Жандандыруу бөлүмү негизги ооруканага улап салынып, заманбап курулуш материалдары менен бүткөрүлгөн. Бул бөлүм оорусу катуу бейтаптар үчүн эсептелгендиктен, кычкылтек станция, ИВЛ жана башка зарыл жабдыктар орнотулган. Ошондой эле операциялык бөлмө жана бейтаптар үчүн 9 койка орундук бар.

Долбоорго ылайык, А корпусунда 3 кабинет жана жандандыруу палатсы курулган. Жаңы суу түтүктөрү жана канализация тармагы өткөрүлгөн. Мындан тышкары, аталган бөлүмгө желдетүү системасы орнотулду. Буга кошумча, иштеп жаткан имараттын кабинеттерин жана коридорун оңдоо жүргүзүлдү.

Жайыл районунун бириккен аймактык ооруканасы өлкөдө биринчилерден болуп долбоор алкагында электрондук саламаттык сактоонун элементтерин киргизген.

Оңдоп – түзөөдөн өткөн канал

Сууну натыйжалуу алуу 98%га жетти

Сүрөттөгү объект чарбалар аралык сай каналы деп аталат. Бул каналдан Панфилов районунун Орто-Арык, Кум-Арык, Панфиловка ж.б айылдарына сугат суусу берилет. Канал 1949-жылы курулуп, 70 жылдан бери эч кандай капиталдык оңдоп-түзөөдөн өткөн эмес. Мындан улам, каналдын жоготуусу 50%га жетип, дыйкандарга сугат суунун тартыштыгы бир топ сезилип турган. “Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоорунун натыйжасында, каналды реконструкциялоого 25 миллиондон ашык каражат бөлүнгөн. Бул иштердин жыйынтыгында канал 98% сууну натыйжалуу алууга өбөлгө түзүүдө дейт Панфилов райондук суу чарба башкармалыгынын инженери Нарынбек Сарымсаков.

“АРИС программасынын жардамы менен бул каналдын 6,7 чакырымы толук оңдоодон өттү. Анын ичинен 4 чакырымы бетондон болсо, 2,7 чакырымы таш төшөө жолу менен оңдолду. Бүгүнкү күндө бул каналдан 2654 гектар сугат аянты сугарылат. Ошондой эле Панфиловка айылында №1 жана №2 суу сактагычтары жазгы сугат мезгилине суу топтолот. 25 млн ашык каражат сарпталды. Бул иштердин натыжасында сугат суусунун жоготуусу эң аз көрсөткүчкө түштү. 2021-жылы сугат суунун республика боюнча тартыштыгына карабастан, бул канал өзүнүн эффективдүүлүгүн көрсөттү”.

Нарынбек Сарымсаков

Панфилов райондук суу чарба башкармалыгынын инженери

Фрунзе айыл өкмөтүндө жаңы ачылган спорт мектеби

Чүй облусунун Панфилов районуна караштуу Фрунзе айыл өкмөтүндө алгачкы жолу жаш балдар спорт мектеби ачылды. Аталган айыл өкмөттө буга чейин бир дагы спорт мектеби болгон эмес дешет жергиликтүү тургундар. 5 мектептин экөөсүндө гана спорт залдары болуп, окуучулар дене-тарбия сабагында гана машыга алышкан.

Спорт мектеби 4 ай мурун ишке кирип, учурда 120 бала эркин күрөш, 30 бала бокс менен машыгууда. Бул аралыкта спортко шыгы бар балдар тандалып, алдыңкылары мелдештерде байгелүү орундарды камсыздоого жетишкен. Алар Жалал-Абад облусунун Кочкор-Ата шаарындагы эл аралык турнирге жана Чүй облусунун Жайыл районундагы классификациялык турнирге катышып, 3 окуучу алдыңкы 3 орунду камсыз кылган.

“Айыл өкмөттө спортко кызыккан айрым жаштар алыс жол жүрүп, башка айылдарга же Кара-Балтага барып машыгууга туура келчү. АРИС сынак жарыяланганда социалдык долбоорлорду колдой тургандыгын билдирген. Жергиликтүү элден демилгелүү топ түзүлүп, айыл өкмөткө керектүү көйгөйлөр эл менен бирге көтөрүлүп чыкты. Биздин демилгелүү топ элден сурамжылоо жүргүзүп, айыл өкмөткө эң зарыл нерсе деп оорукана менен спорттук залды айтышкан”.

Эрназар Нурмухаммедов

Фрунзе айыл өкмөтүнүн башчысы

“Эркин күрөш менен машыгып жатканыма 4 айга жетпеген убакыт болду. Өзүм 15 жаштамын. Мурда деле эркин күрөшкө кызыкчумун. Бирок, биздин айылда спорт мектеби жок болчу. Бул спорт мектеп ачылгандан тарта катышып жатам. Жайыл районунда болуп өткөн турнирде 2-орунду камсыз кылдым. Алдыда, чемпион болом деген максатым бар”.

Элдос Намазбеков

Панфилов районунун жаш балдар спорт мектебинин окуучусу

Спорт мектептин ичинде даараткана, жуунучу жана кийинүүчү бөлмөлөр орун алган. Ошондой эле спортко керектүү жабдыктар орнотулган.

Жаңы салынган үй-бүлөлүк дарыгерлер тобунун имараты

Чалдовар айылына караштуу №3 үй-бүлөлүк дарыгелер тобунун жетекчиси Одилжон Курбанов АРИСтин “Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоорунун негизинде жаңы салынган имарат алардын ишин бир топ жеңилдетип жаткандыгын баса белгилейт.

“Биздин айылда 10 миңдей тургун бар. Бул имарат жаңы салынды. Маңдайыбызда мурдагы эски имарат турат. Анын ичинде суу жок эле. Дубалдары түшүп, чатырдан суу агып, нечен кыйналып иштедик. Ичи жакшы жылычу эмес. Жаңы имарат жылуу, таза, ичинде суу, даараткана, заманабап лаборотория бар”.

20га чукул медайым, 2 башкы дарыгер эмгектенген бул ооруканада 2 стоматологиялык бөлмө, заманбап лаборотория, процедуралык бөлмөлөр жайгашкан.

Капиталдык ремонттон өткөн “Алёнушка” балдар бакчасы

Жайыл районунун Калинин айылында “Аленушка” балдар бакчасы капиталдык ремонттон өткөрүлгөн.

Бул балдар бакчанын имаратында 40 жыл аралыгында бир да жолу баштан-аяк оңдоо жүргүзүлгөн эмес. Балдар мектепке чейин татыктуу билим алуу үчүн тиешелүү шарттарга муктаж болчу.

2019-жылы бала бакчанын эски шыбактары сыйрылып, кайра шыбоо иштери жүргүзүлгөн. Ошондой эле суу түтүктөрүнүн жаңы тармагы өткөрүлгөн жана жаңы канализациялык тармак жасалган. Бала бакчаны чатыры толук алмаштырып, ошол күнгө чейин колдонулуп келген эски терезелер жана эшиктер жаңы металл-пластиктерге алмаштырылган. Бала бакчаны ондоп-түзөөдөн өткөрүүгө АРИС 9 млн 969 миңден ашык каражатты түзсө, айыл аймактын бюджетинен 339 миңи каржыланган. Калган 9 млн 929 миң сом грант катары АРИСтин “Айылдарды туруктуу өнүктүрүү” долбоорунун негизинде бөлүнгөн.

“

“Бул бала бакча 1982-жылы курулган. Учурда 8 группа, ар биринде 35ке чейин бала тарбияланат. Долбоордун негизинде бала бакча капиталдык ремонттон өттү. Сырткы көркүнөн тарта ичиндеги канализацияларга чейин оңдоп-түзөө, алмаштыруу иштери жүрдү. Кошумча жаңы мебелдер алынды. Ар бир группага аристондор коюлду. Долбоорго чейин жамаат өз аракети менен аны оңдоп келишкен. Бардыгынан дагы сүйүнгөнүбүз эскилиги жеткен канализация алмашты. Анткени, ал маал-маалы менен бузулуп, сантехник чакырууга мажбур болчубуз”.

Мүдүрдүн милдетин аткаруучу Гульсина Малабаева

Маил Алияскаров

Панфилов районунун акими

“

АРИС биздин районго көрсөтүп жаткан каржылык колдоосу бир гана социалдык долбоорлорго гана эмес, экономикабыздын приоритеттүү багыттары болгон айыл-чарба продукцияларын өндүрүү багытында дагы бир топ иштер жүргөн. Орто-Арык айылында дагы чоң каналды реконструкция кылуу үчүн дагы булар чоң жардамын көрсөттүү”.