1. Уйлардын сүт безинин сезгенүүсү кантип пайда болот?
Уйлардын сүт безинин сезгенүүсү – “сероздук мастит” деген аталышты алып жүрөт. Ал алгач желиндин жабыркашынан, андан кийин ал жерде зыяндуу бактериялардын пайда болуусунан келип чыгат. Бул оору маститтин башка түрлөрүнөн сүт безинин катууланышы менен айырмаланат. Сезгенүү патогендик микрофлоранын эсебинен пайда болот. Бактериялар желиндин терисиндеги жабыркаган жерлери аркылуу сүт безине кирип, ички органдарда жайланышат. Мындан улам желинде суюктуктар топтолуп, шишикти пайда кылат. Мунун натыйжасында, сут безиндеги ткандар кысылып, адаттагыдай иштей албай калат.
2. Сероздук мастит канчалык коркунучтуу?
Статистикалык маалыматтарга ылайык, мастит айыл чарба тармагына олуттуу экономикалык зыян келтирүүчү негизги көйгөй болуп саналат. Анткени, бул оору сүттүн көлөмүнүн кескин төмөндөшүнө алып келет. Ошондой эле, оорулуу уйдан алынган сүт азыктарын колдонууга жараксыз болуп калышы ыктымал. Айрым чарбаларда уйлардын 30% дан ашыгы мастит менен оорушу мүмкүн.
3. Сероздук маститтин себептери кандай?
- Сүттү туура эмес саап алгандыктан, эмчек тешиктерин жабыркатуу;
- Малды багуудагы антисанитардык шарттардын сакталбагандыгы;
- Тууттан кийинки кыйынчылыктар. Айрыкча уй биринчи жолу музоо салгандагы кыйналып калуусу.
4. Сероздук маститтин белгилери болобу?
- Оору көбүнчө желиндин төрттөн бир бөлүгүнө же жарымына таасир этет. Жаныбар депрессиялык абал билинип, табити начарлайт.
- Желиндин бир бөлүгү шишип, ысып, кармаганда катуу болуп калат. Желиндин бир бөлүгү шишиктен улам чоңоюп, пропорциясыз көрүнөт.
- Сүт бези ооруйт, териси кызарып, лимфа бездери желиндин үстүндө чоңойушу мүмкүн.
- Оорунун баштапкы баскычында, сүт кадимки көрүнүшүн сактап калат, бирок анын көлөмү азаят.
- Экинчи этапта, сүттүн консистенциясы суу сыяктуу болуп, көгүш түскө ээ болот.
5. Уйдун сероздук маститин кантип дарыласа болот?
Маститтин уйда биринчи белгилери пайда болгон алгачкы жумада дароо дарылоо маанилүү. 9-12 күндөн кийин оору олуттуу түргө өтүп, өнөкөтко айланат. Бул ткандардын некрозуна алып келиши мүмкүн. Ал жыйынтыгында, уйду жок кылууга себеп болушу мүмкүн.
Оору белгилерин байкаганда эле жергиликтүү ветеринардан кеп – кеңеш алыңыз. Ал эми, оорунун басымын жеңилдетүү тез-тезден акырын басым менен сүттү саап туруу керек. Мындан тышкары, желинди маздар менен майлап туруңуз. Мисалы, ихтиол, камфора ж.б майларды колдонсоңуз болот. Күнүнө желинге 2-3 жолу, 15-20 мүнөттөн төмөндөн жогору көздөй багытталган жеңил массаж пайдалуу.