Студенттик жашоо – күрөш сымал. Алгач окууга өтүү аракети, андан соң биринин артынан бири келген сессияга даярдык. Билим алып жаткан шаарга адаптация болуу, каржыны жеткирүү, жашай турган жай издөө ж.б көптөгөн суроолор болочок сутденттерге тынчтык бербей жаткан учуру. Төмөндө студенттик жашоого бүгүнтөн тарта кам көрүүнү өздөштүрүңүз.
1. Жатакана же батир? Студент кайсынысында жашоо керек?
Эгер сиз башка шаарга окууга тапшырып жатсаңыз кайсы жерде жашайм деген суроо манилүү суроолордун бири болот. Балким, жатакана же туугандардын үйүндө же достор менен батирде деген түрдүү варианттар пайда болот.
Сиз окууга тапшырган соң, сентябрда келип жашай турган жай издөө абдан кеч болот. Анткени, көпчүлүк жатаканалар документтерди алдын-ала кабыл алат.
Ал эми туугандардын үйүндө жашоону плндасаңыз, артыкчылыктар менен кемчиликтерди эсептеп чыгыңыз. Жол алыстыгы же үйдө оокаттын көптүгү – окууңузга тоскоолдук жаратпайбы?
Достор менен батирде жашоо – ай сайын батир акысын камдоо, азык-түлүк алуу, тазалыкты сактоо. Эгер достор менен бирге батирге чыгууну ойлонсоңуз, алардын илим-билимге кызыккан, тарбиялуу болуусуна ишениңиз.
Кеңеш: жогорудагы суроолорго ата-энеңиз менен бирге кеңешүү маанилүү. Анткени, алар да сиздин коопсуз жайда билим алууңузду ойлонот.
Жыйынтык: сиздин жашаган жериңиз – студент экениңизди эске салып, билим алууга үндөп турушу абзел.
2. Жолдон адашып кетпөө үчүн эмне кылуу керек?
Эң алгач эле башка шаарга окууга тапшыруу үчүн барганыңызда “жолдон адашып кетсемчи?” деген коркунуч пайда болушу ыктымал. Албетте, эгер сиз буга чейин ал шаарга барып көрбөсөңүз. Ооба, башка аймактан чоң шаарларга келген студенттердин жашоосунда жолдон адашып кетүү — бир жолу эмес, бир канча жолу болот.
Кеңеш: Эгер сиз Бишкекке окууга тапшырууну пландап жатсаңыз, анда 2ГИС картасы жардам берет. Бул тиркемени телефонуңузга көчүрүп алып, университет, оорукана ж.б даректерди таап, аларга канча убакытта жетесиз жана жолдо кетип бара жатып кайсы жерге жетип калганыңызды көрө аласыз.
Жыйынтык: Албетте, адашып калып, алдын-ала пландалган иштериңизден кечигип калышыңыз мүмкүн. Бирок, муну өтө оор кабыл албаңыз. Анткени, баары убактылуу. Анан калса, адашып жүрүп шаарга саякат кылгандай көп кызыктуу нерселерди көрөсүз, үйрөнөсүз.
3. Тамак-ашка маани бериңиз.
Дем алыш күндөрү бир жумалык тамактануу планын түзүңүз жана азыктарды, алып келип коюңуз. Бул сизге убакытты жана каржыны туура кооротууга жардамчы болот. Студенттердин басымдуу бөлүгү – даяр тамактарды тандашат. Бирок, келечекте бир кесиптин адиси болом деп окуп жаткан соң, ал кесипте иштеп, бактылуу жашоо куруу үчүн – туура тамактануу маанилүү.
Кеңеш: Тез даярдалуучу, витаминдүү тамактарды жасоону азыртадан үйрөнүп алыңыз. Бирок, тез даярдалып көчөдө сатылган бургерлерди жегенди адатка айлантпаңыз.
Жыйынтык: Сиз жеп жаткан ашыңыздын жана жасап жаткан ишиңиздин жыйынтыгысыз.
4. Каржыны кантип жеткирем?
Чөнтөк – каталарды кечирбейт. Андыктан, алдын-ала коротууларыңызды пландаңыз. Эгер сиздин чыгашаларыңыз айлык акы же стипендия эсебинен болбосо, анда үнөмдүү болууга туура келет. Алдын ала тамактануу, транспорт жана жатакана акысы үчүн өзүнчө тутум ачыңыз. Эгер жолдо кетип бара жатып, жаңы көйнөк же бут кийим ж.б нерсе сатып алууну каалсаңыз, ал алдыңкы күндөрү тамак-аш жана транспорт акчасынан коротулбашы керек.
Кеңеш: Акчаңызды биринчи кезекте тамак-аш азыгын жана транспорт акысын камдоого коротуңуз. Ашыкча каржыңыз болуп, эмнеге коротууну билбей жатсаңыз, аларды чогултуңуз.
Жыйынтык: Жөнөкөй керектөөлөр – ар дайым биринчи планда.
5. Окууга, ийиримдерге жана ишке кантип жетишсе болот?
Бишкекте бир жерге жетүү үчүн 2 саатка чейин убакыт керектелет. Ошондуктан, мындай учурда тайм-менежмент абдан маанилүү. Кээ бир студенттер жолдо кетип бара жатып, үй тапшырмасынын жарымын аткарып коюуга жетишет. Т.а аудио китептер, подкасттарды угуп, сабакты кайталоого мүмкүнчүлүк табышат. Ошондой эле жолдо узак жүрсөңүз, жаныңызга китеп алып алыңыз.
Эгер сиз батирде же жатаканада жашасаңыз, тамак жасоо жана тазалык боюнча тизме түзүп алсаңыздар болот. Жетпей калган уйкуну- спорт менен машыгып, толуктоого болот. Ал адамды сергек кылат.
Кеңеш: Студенттердин көпчүлүк учурда уйкусу канбайт же тапшырманы аткарууга убактысы жетпейт. Убакытты алдын ала пландоо жана спорт менен машыгуу маанилүү.
Жыйынтык: Суткадагы 24 сааттын 1/3 бөлүгү – уйкуга кетет. Ал эми калганы – окууга жана ишке. Бул куракта ар бир мүнөттү билим алып, ийгиликтүү карьера курууга кооротуңуз.
6. Сессияларды ийгиликтүү тапшыруу эмнеден көз-каранды?
Студенттин биринчи күнү анын алдыңкы беш жылдык ийгилигин аныкташы мүмкүн. Окуу жайга барган алгачкы күнүңүздөн тарта сылык, дилгир, аракетчил, жоопкерчиликтүү болуңуз. Ушул кезден тарта сиз келечектеги кесипкөй катары калыптанасыз. Алдыда кандай кесиптин ээси болгуңуз келсе, өзүңүздү ал кесипке ылайыктуу алып жүрүүнү өздөштүрүңүз.
Адабияттар менен өз алдынча иштөөгө, маалымат булактарын табууга аракет кылыңыз. Тилекке каршы, ЖОЖдорд окутулуп жаткан кээ бир маалыматтар эскирген. Интернет бар болсо дагы, ар дайым эле такталган маалыматтарды табуу кыйын. Андыктан, китеп дүкөндөрү менен китепканаларды билиңиз. Ошондой эле, көпчүлүк университеттерде адистештирилген китепканалар бар. Ал жерден өз кесибиңизге тийиштүү китептерди таба аласыз.
Кеңеш: Китепкананын жашаган жериңизге жакын болгону жакшы. Экинчиден сессияга даярданам деп 1-2 кун толугу менен китепканада отуруу жетишсиз. Аз-аздан бирок күн сайын сессияга алдын-ала даярдык көрүңүз.
Жыйынтык: Бир гана иште эмес, окууда ж.б жерде дагы өз алдынча болууга үйрөнүңүз.
Жогорку окуу жайларга тапшырууга 10 кеңеш
Карточка: Сатуу менеджерлерине жумуш орундары көп
Видео: HR менеджер – перспективдүү кесиптердин бири
Кыргызстандагы рейтинги жогору ЖОЖдор
Нурсултан Касымбек уулу: Биздин кесипте миллиметрге чейин туура тактык керек